Lokale chemotherapie in de lever via de chemopomp is in het begin van de jaren 90 ontwikkeld in het Memorial Sloan Kettering Cancer Center (MSKCC) in New York. Het wordt ook wel Hepatic Arterial Infusion Pump (HAIP) chemotherapie genoemd. De grondlegger van de behandeling is Dr. Nancy Kemeny, medisch oncoloog in het MSKCC. In het MSKCC zijn inmiddels meer dan 1000 patiënten behandeld met HAIP chemotherapie.
Het chemotherapeuticum dat wordt gebruikt bij HAIP chemotherapie is floxuridine. Het unieke van HAIP chemotherapie is dat de floxuridine met een chemopomp via een slangetje direct in de leverslagader wordt toegediend. Hierdoor is het effect van de chemotherapie op de kanker maximaal en komt er nauwelijks chemotherapie buiten de lever. Daardoor zijn er bijna geen bijwerkingen elders in het lichaam.
De veiligheid van de chemopomp is met meerdere wetenschappelijke publicaties aangetoond, waarbij er een patiënt specifiek doseringsschema is ontwikkeld. HAIP chemotherapie is in de Verenigde Staten slechts in een beperkt aantal centra beschikbaar. Dit komt doordat de uitvoering van de behandeling specifieke kennis vereist en die middels training moet worden overgebracht. Daarnaast moeten de juiste faciliteiten aanwezig zijn voor de uitvoering van de behandeling. In het MSKCC worden patiënten met uitzaaiingen van darmkanker in de lever en patiënten met galwegkanker behandeld met de chemopomp.
De HAIP chemotherapie met floxuridine wordt in de Verenigde Staten ook gegeven aan patiënten waarbij de leveruitzaaiingen niet direct met een operatie te verwijderen zijn. Deze patiënten krijgen eerst de HAIP chemotherapie via de chemopomp samen met de standaard behandeling, namelijk chemotherapie via het infuus (systemisch). Bij een deel van de patiënten kunnen de leveruitzaaiingen daarna alsnog geopereerd worden. De combinatie van de chemopomp met de standaard behandeling, lijkt de kans te vergroten dat de leveruitzaaiingen met een operatie te verwijderen zijn.
Eerder onderzoek laat veelbelovende resultaten zien van HAIP chemotherapie bij zowel operabele als niet operabele leveruitzaaiingen van darmkanker. Oncologisch chirurg Dr. Bas Groot Koerkamp deed onderzoek in de Verenigde Staten is verricht, waarbij 2368 patiënten die de afgelopen 20 jaar zijn geopereerd aan uitzaaiingen van darmkanker in de lever in het MSKCC zijn geanalyseerd. Van deze groep patiënten hebben 785 patiënten aanvullende HAIP chemotherapie met floxuridine na de lever operatie gehad. De patiënten die aanvullend met de chemopomp werden behandeld leven gemiddeld 2 jaar langer met de chemopomp. Bovenstaande resultaten moeten echter worden bevestigd met nieuw onderzoek in Nederland. Pas dan is het mogelijk dat de therapie voor iedereen in Nederland beschikbaar wordt.
Galwegkanker in de lever is de tweede meest voorkomende vorm van kanker in de lever. Galwegkanker in de lever uit zich vaak pas laat waardoor ongeveer 85% van de patiënten niet geopereerd kunnen worden. De overleving is dan vaak slecht. Zonder behandeling is de overleving 5 maanden. Chemotherapie via een pil of het infuus, ook wel systemische chemotherapie, heeft de overleving verbeterd tot gemiddeld 12 maanden.
Systemische chemotherapie is de standaardbehandeling in Nederland. Slechts enkel studies hebben de effectiviteit van de chemopomp onderzocht bij patiënten met galwegkanker in de lever. Uit eerder onderzoek is gebleken dat systemische chemotherapie een overlevingswinst geeft van ongeveer 7 maanden ten opzichte van geen behandeling. Daarom wordt de chemotherapie via de chemopomp tegelijkertijd gegeven met systemische chemotherapie. De overleving is dan gemiddeld 2 jaar. Dit is een enorme verbetering ten opzichte van systemische chemotherapie. Ook deze resultaten moeten eerst worden uitgezocht met onderzoek in Nederland.
De chemopomp is op dit moment in Nederland alleen beschikbaar in studieverband. Dit houdt in dat het niet is toegestaan om patiënten buiten een medisch onderzoek met een chemopomp te behandelen.
Op dit moment zijn er meerdere studies waar patiënten met uitzaaiingen van darmkanker in de lever en patiënten met galwegkanker in de lever aan mee kunnen doen om het effect van de HAIP chemotherapie in Nederland te bevestigen. U kunt deze onderzoeken vinden op de pagina ‘Onderzoeken’.
